Ένα πολύ συνηθισμένο αίτημα στην ψυχοθεραπεία είναι το «να ξεπεράσω τον/την πρώην μου».
Είτε πρόκειται για διαζύγιο, έναν αναπάντεχο χωρισμό μακροχρόνιας σχέσης ή ακόμα και «ghosting» μετά από λίγα ραντεβού, ο χωρισμός είναι επώδυνος και είναι σημαντικό να επεξεργαστείς τον πόνο σου.
Ο χρόνος που μπορεί να χρειαστεί κάποιος για να προχωρήσει, ποικίλλει. Όταν τελειώσει μια σύντομη σχέση μπορεί να νιώσεις καλά μετά από λίγες μόνο ημέρες, αλλά όταν τελειώσει μια σημαντική ή μακροχρόνια σχέση, μπορεί να πάρει πολύ καιρό για να αισθανθείς εντελώς καλά, ειδικά αν δεν ήταν δική σου επιλογή να τελειώσει η σχέση, αν ήταν μια δύσκολη σχέση ή αν βίωσες την απιστία.
Γιατί νιώθω τόσο άσχημα;
Ο χωρισμός είναι μια απώλεια. Ακόμα και αν ξεκίνησες εσύ τον χωρισμό ή αν πιστεύεις πως ο χωρισμός ήταν για καλό, το να ξεπεράσεις μια σχέση πολλές φορές ακολουθεί την ίδια διαδικασία με το πένθος. Μπορεί να θρηνείς όχι μόνο τη σχέση αλλά και τα όνειρα που είχες για το μέλλον. Είναι φυσιολογικό να περάσεις από τα παρακάτω στάδια ξανά και ξανά μέχρι να αποδεχτείς την απώλεια και να νιώσεις καλά.
-Άρνηση:
Είναι συνηθισμένο να αντιμετωπίζουμε τα έντονα και συχνά αναπάντεχα συναισθήματα με το να προσποιούμαστε ότι η απώλεια ή η αλλαγή που τα προκαλεί δε συμβαίνει. Η άρνηση είναι ένας μηχανισμός άμυνας που παρατηρείται στους περισσότερους ανθρώπους και είναι φυσιολογική και συχνά ωφέλιμη αντίδραση. Προστατεύει τον ψυχισμό μας από τις συνέπειες μιας δραστικής συναισθηματικής αλλαγής. Μας δίνει χρόνο όταν έχουμε μόλις βιώσει μια απειλητική, πολύ δυσάρεστη ή ανεπιθύμητη κατάσταση, όπως ο χωρισμός, να επεξεργαστούμε σταδιακά τις καινούριες πληροφορίες και να προσαρμοστούμε προοδευτικά στις νέες συνθήκες.
-Θυμός:
Καθώς φεύγεις από το στάδιο της άρνησης, θα αρχίσουν να βγαίνουν στην επιφάνεια πολύ έντονα συναισθήματα και είναι φυσιολογικό να νιώθεις θυμό. Στην πραγματικότητα ο θυμός κρύβει από πίσω του πόνο και φόβο -συναισθήματα που, για πολύ κόσμο, είναι πιο δύσκολο να τα αποδεχτεί και να τα εκφράσει από ό,τι τον θυμό. Αποδέκτης του θυμού σου μπορεί να γίνουν τα πάντα: ο/η πρώην σύντροφος, ο εργοδότης σου, η μοίρα, ο εαυτός σου, ακόμα και άψυχα αντικείμενα. Ενώ τις περισσότερες φορές η λογική σού λέει πως δεν ευθύνεται το αντικείμενο του θυμού σου για το πώς νιώθεις, τα συναισθήματα σου είναι πολύ έντονα σε αυτή τη φάση για να το δεχτείς.
-Διαπραγμάτευση:
Χέρι-χέρι με την άρνηση προχωρά και η διαπραγμάτευση. Σε αυτή τη φάση μπορεί να νιώθεις τύψεις, ενοχές και να ψάχνεις απεγνωσμένα κάθε τρόπο με τον οποίο θα μπορούσες να ξανακερδίσεις τη σχέση. Μπορεί να σκέφτεσαι τί θα μπορούσες να είχες κάνει διαφορετικά, ή να καταφεύγεις σε υποσχέσεις ή απειλές. Μπορεί ακόμα να «παζαρεύεις» με Ανώτερες Δυνάμεις και να υπόσχεσαι ότι θα γίνεις καλύτερος άνθρωπος αν ο/η πρώην γυρίσει πίσω. Η διαπραγμάτευση είναι και αυτή ένας χρήσιμος μηχανισμός άμυνας που σε προστατεύει από το να βιώσεις την απελπισία του τελεσίδικου.
-Θλίψη:
Ίσως το πιο δύσκολο στάδιο στη διαχείριση μιας απώλειας είναι η θλίψη/κατάθλιψη. Η θλίψη παίρνει πολλές μορφές: μπορεί να αισθάνεσαι καταρρακωμένος/η, να νιώθεις συνεχή κούραση, να δυσκολεύεσαι να συγκεντρωθείς, να τρως λιγότερο ή περισσότερο από το συνηθισμένο για εσένα, να μη θέλεις να σηκωθείς από το κρεβάτι, να κλαις συχνά, να νιώθεις ότι δε μπορείς να συνδεθείς με τους γύρω σου και να αποφεύγεις να συναντήσεις φίλους ή γνωστούς, να δυσκολεύεσαι να κοιμηθείς ή να κοιμάσαι συνέχεια, να μη σε ευχαριστεί καμία δραστηριότητα, να καταφεύγεις σε καταχρήσεις και εξαρτήσεις και -το χειρότερο- να σε κατακλύζει αίσθημα απελπισίας και ματαιότητας. Μπορεί να νιώθεις ότι τίποτα δεν θα αλλάξει ποτέ, ότι δεν θα καταφέρεις να προχωρήσεις και ότι δεν θα υπάρξει ένα καλύτερο μέλλον.
Αν νιώθεις ότι έχεις «κολλήσει» στο παραπάνω στάδιο, είναι σημαντικό
να απευθυνθείς σε έναν ειδικό της ψυχικής υγείας.
-Αποδοχή: Σταδιακά, και καθώς περνάς από τις άλλες φάσεις που μπορεί και να εναλλάσσονται, θα αρχίσεις να αποδέχεσαι την απώλεια του χωρισμού. Μπορεί να μην έχεις ξεπεράσει εντελώς τον/την πρώην σύντροφο, αλλά έχεις αποδεχτεί το τέλος της σχέσης. Η θλίψη σου δεν σε σταματά πια από το να ζεις την καθημερινότητά σου όπως θέλεις. Μπορεί να εξακολουθείς να αισθάνεσαι στενοχώρια, αλλά δε νιώθεις πια απελπισία.
Πώς θα με βοηθήσει η ψυχοθεραπεία;
Ο θεραπευτής δεν είναι εδώ μόνο για να σε ακούσει. Παρέχει μια ουδέτερη και νηφάλια ματιά που οι κοντινοί σου άνθρωποι ενδέχεται να μη μπορούν να σου προσφέρουν επειδή είναι συναισθηματικά δεμένοι με εσένα ή/και με τον/την πρώην σύντροφο και μπορεί και οι ίδιοι να είχαν επιθυμίες και όνειρα για εσάς.
Ο ειδικός της ψυχικής υγείας θα σε βοηθήσει να :
αντιμετωπίσεις αποτελεσματικά τα δύσκολα συναισθήματα
αναγνωρίσεις και να τροποποιήσεις τυχόν στρεβλές αντιλήψεις για τις σχέσεις
να προσδιορίσεις επαναλαμβανόμενα μοτίβα στις δυσλειτουργικές σου σχέσεις
να αναπτύξεις αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισης καταστάσεων στο μέλλον
να καταλάβεις τί θέλεις
να ξεκαθαρίσεις μέσα σου τί σημαίνει για εσένα μια «υγιής» σχέση
Η ψυχοθεραπεία παρέχει ένα ασφαλές περιβάλλον όπου μπορείς να εξερευνήσεις τον πόνο από τον χωρισμό ενώ παράλληλα θα:
χτίσεις την ανθεκτικότητά σου
αναπτύξεις καινούριες δεξιότητες επικοινωνίας που θα οδηγήσουν σε πιο υγιείς καταστάσεις μέσα σε μία σχέση
κατανοήσεις και θα θέσεις τα όριά σου
βρεις τον τρόπο με τον οποίο συνδέεσαι ή εξαρτάσαι από τους άλλους
μάθεις καινούρια πράγματα για τον εαυτό σου μέσα από αυτόν τον χωρισμό, που θα σε βοηθήσουν να τον αποδεχτείς και να προχωρήσεις
ενισχύσεις την αυτοπεποίθησή σου και θα καλοδεχτείς την ανεξαρτησία σου.
Μπορεί να δυσκολεύεσαι να προσαρμοστείς σε μια ζωή χωρίς τον/την σύντροφο. Ακόμα και έτσι, το να αναγνωρίσεις και να αποδεχτείς τα συναισθήματά σου, είναι το πρώτο βήμα για να ξεπεράσεις τη σχέση.
Είναι σημαντικό να έχεις κατά νου ότι το να νιώσεις και πάλι καλά δεν είναι ένα γεγονός -είναι μια διαδικασία.